آشنایی با پروانه های ایران

امروزه در جهان بیش از ۱۸٫۰۰۰ گونه پروانه شناسایی و نام گذاری شده است. از این تعداد حدود ۴۴۰ گونه در ایران وجود دارند که حدود هفتاد تا هشتاد گونه آن اندمیک (بومی انحصاری) هستند.

این تعداد در مقایسه با سایر کشورهای واقع در منطقه جغرافیای جانوری پاله آرکتیک رقم قابل ملاحظه ای است چرا که برای نمونه در ترکیه با بیومهای متنوع تر نسبت به ایران حدود ۴۰۰ گونه، در پاکستان حدود ۴۰۰ گونه و در سراسر قاره اروپا حدود ۵۵۰ گونه پروانه شناسایی شده است.

در حال حاضر، بیش از هشتاد درصد از گونه های پروانه های ایران وابسته به زیستگاههای کوهستانی هستند و بسیاری از قله های مرتفع رشته کوه زاگرس و البرز زیستگاه گونه های اندمیک آنها هستند و هر یک مانند جزیره ای دورافتاده جمعیت های خاصی از یک یا چندین گونه را در خود جای داده است.

مقایسه کشور ایران با کشورهایی مانند برزیل، پرو، کنگو، گینه نو، فیلیپین و… که در مناطق گرمسیری کره زمین و در تقسیم بندیهای دیگر جغرافیایی جانوری واقع شده اند منطقی نیست چرا که هریک از این کشورها به دلیل وجود بیومهای متفاوت دارای تنوع بسیار وسیعی از موجودات زنده هستند که تنها می توان آن را با کشوری از همان منطقه جغرافیایی جانوری مقایسه کرد.

کشور ایران به دلیل واقع شدن بر نوار بیابانی نیم کره شمالی و وجود رشته کوههای مرتفع از جمله زاگرس و البرز طی ۱۰ دوره یخبندان در یک میلیون سال گذشته، صاحب تنوع بسیار وسیعی از موجودات زنده به ویژه پروانه ها شده است.

وجود چنین تنوعی به منزله وجود تنوع گسترده اقلیمی و بیومی زیستگاهی در کشور است که ضرورت حفاظت و احیای آنها را دو چندان می کند. پروانه ها از مهمترین شاخصه های سلامت اکوسیستم های خشکی در جهان به شمار می آیند، از این رو مطالعه دقیق آنها و تعیین محدوده پراکنش، شناسایی گونه ها و سرانجام حفاظت آنها کلید حفاظت پایدار از زیست بوم های طبیعی کشور است.

در ادامه مطالبی را مطالعه خواهید کرد که شما را با پروانه ها و شیوه زندگی آن ها آشنا خواهد کرد که این مطالب در چندین موضوع مختلف ارائه شده است:

تاریخچه پروانه شناسی

شکل شناسی پروانه ها

چرخه زندگی پروانه ها

اکولوژی و رفتارشناسی پروانه ها

پروانه ها را کجا پیدا کنیم؟

مطالعه پروانه ها

تهدیدات و حفاظت از پروانه ها

باغ پروانه ها و خانه آنها

پروانه نگری در ایران